Mobbing w miejscu pracy – Obecnie w Polsce dużo mówi się na temat wymagań rynku pracy stawianych pracownikom. Niekiedy zapomina się, że stosunek pracy rodzi także obowiązki po stronie pracodawcy. Obowiązki te, wbrew pozorom, nie ograniczają się jedynie do zorganizowania pracownikowi stanowiska pracy oraz regularnej i terminowej wypłaty wynagrodzenia.
Jednym z najważniejszych obowiązków pracodawcy jest przeciwdziałanie mobbingowi w miejscu pracy. Dla każdego, kto spędza znaczną część swojego dnia w miejscu pracy, panująca w pracy atmosfera i stosunki z kolegami oraz pracodawcą stają się integralną i ważną częścią życia. Jednocześnie każdy człowiek ma prawo do życia godnego i wolnego od przemocy, choćby miałaby to być „tylko” często bagatelizowana przemoc psychiczna, czyli właśnie mobbing.
Mobbing w miejscu pracy został zdefiniowany przez ustawodawcę w art. 943 § 2 Kodeksu pracy jako „działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników”.
Mobbing w miejscu pracy – PRZYKŁAD 1
Zofia M. rok temu rozpoczęła pracę w firmie X. Początkowo był zachwycona nową pracą – czekającymi na nią wyzwaniami oraz życzliwą, koleżeńską atmosferą. Stopniowo jednak atmosfera w pracy popsuła się. Zofia zaczęła być przez swoich współpracowników bezpodstawnie krytykowana. Sytuacje takie zdarzały się coraz częściej. Obecnie Zofia odnosi wrażenie, że wszystko, co robi w firmie X, zawsze jest źle. Jednocześnie Zofia jest zapewniana przez pracodawcę, że ten jest zadowolony z jakości jej pracy. Ostatnio do bezpodstawnej krytyki kolegów z pracy doszło także ignorowanie – nikt nie odpowiada Zofii na jej przywitanie czy pożegnanie, próby zagajenia towarzyskiej rozmowy czy nawet merytoryczne pytania o wykonywaną przez nią pracę. Co więcej, Zofia regularnie dowiaduje się o bardzo niepochlebnych plotkach na swój temat. Stałe poczucie braku kompetencji, nieliczenia się z jej osobą oraz coraz bardziej narastającego zagrożenia stało się dla Zofii codziennością.
Mobbing w miejscu pracy – UPRAWNIENIA
W sytuacji, w której w miejscu pracy dochodzi do mobbingu, podstawowym uprawnieniem pracownika jest rozwiązanie umowy o pracę, w tym także ze skutkiem natychmiastowym. W takiej sytuacji pracodawca powinien wypłacić pracownikowi odszkodowanie nie niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę (odszkodowanie to może być jednak wyższe, w szczególności może uwzględniać poniesione przez pracownika koszty poszukiwania nowej pracy). Z punktu widzenia ustawodawcy zmiana pracy (atmosfery, współpracowników) jest dla pracownika w takiej sytuacji najkorzystniejsza.
Nie zawsze jednak istnieje obiektywna możliwość zmiany pracy. W sytuacji, w której pracownik zmuszony jest przez sytuację życiową do pracy w atmosferze opartej na nękaniu i zastraszaniu, może dojść nawet do wywołania u pracownika rozstroju zdrowia.
Mobbing w miejscu pracy – PRZYKŁAD 2
Po jakimś czasie pracy w stresującej atmosferze Zofia zauważyła, że z jej organizmem dzieje się coś dziwnego. Wyjścia do pracy zaczęły się dla Zofii wiązać z nieustającym bólem brzucha, niekiedy nawet – z rozstrojem żołądkowo-jelitowym. Zofia odkryła ze zdumieniem, że boi się chodzić do pracy, a jednocześnie lęka się utraty zatrudnienia. Świadomość, że jutro poniedziałek, wywoływała u niej bezsenność. Dolegliwości zdrowotne sprawiły, że Zofia zaczęła coraz częściej faktycznie popełniać błędy w wykonywanej przez nią pracy. Niedługo potem rozpoczęła terapię u psychologa, który stwierdził u niej chorobę psychosomatyczną układu pokarmowego oraz początki depresji.
Co można zrobić w takiej lub podobnej sytuacji?
W tych okolicznościach pracownik może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi o wyrównanie poniesionej przez pracownika szkody niemajątkowej w postaci cierpienia psychicznego i fizycznego. Jednocześnie należy mieć na uwadze, że nie jest możliwe precyzyjne określenie „wartości” w pieniądzu poniesionego cierpienia. Stąd też przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia, należy wziąć pod uwagę rozmiar poniesionego uszczerbku na zdrowiu, ale także wiek i ogólny stan zdrowia poszkodowanego, możliwości znalezienia innej pracy, stan majątkowy i osobisty. Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia posiłkować się można także wysokością poniesionych przez poszkodowanego pracownika kosztów, takich jak koszty leczenia, utraty pracy czy przekwalifikowania do wykonywania innego zawodu.
Mobbing w miejscu pracy – O czym trzeba pamiętać składając pozew?
Po pierwsze, pracownik powinien zebrać wystarczające dowody na przedstawienie sądowi faktu występowania mobbingu w miejscu pracy. Szczególnie cenni okazać mogą się świadkowie, tacy jak chociażby życzliwi, niepracujący już u tego samego pracodawcy koledzy lub nawet klienci obecni przy niestosownych zachowaniach współpracowników i pracodawcy.
Po drugie, pracownik powinien zebrać dowody wskazujące na wystąpienie u niego rozstroju zdrowia spowodowany mobbingiem w miejscu pracy. W tym przypadku chodzi szczególnie o dokumentację medyczną, taką jak zaświadczenia lekarskie, recepty czy nawet karty leczenia szpitalnego.
Po trzecie, trzeba pamiętać, że odpowiednio i wyczerpująco napisany pozew usprawni postępowanie sądowe i przyspieszy uzyskanie przez pracownika zadośćuczynienia. Dlatego też warto zwrócić się do profesjonalnego podmiotu prawnego, który pomoże w selekcji istotnych informacji i dokumentów, oceni ich doniosłość i znaczenie, a także w sposób profesjonalny opracuje pozew o zadośćuczynienie z tytułu mobbingu w miejscu pracy oraz inne pisma.
