Upadłość firmy a zaległe wynagrodzenie
Upadłość pracodawcy wiąże się nieodłącznie z jego niewypłacalnością, czyli brakiem możliwości regulowania przez przedsiębiorcę bieżących zobowiązań. Niewypłacalność pracodawcy dotyka zwykle także jego pracowników.
W przypadku ogłoszenia przez firmę upadłości, a także w niektórych innych przypadkach, pracownicy mogą dochodzić wypłaty zaległych pensji oraz innych świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Tryb dochodzenia świadczeń określa ustawa z dnia 13 lipca 2006r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.
Upadłość firmy a zaległe pensje – Osoby uprawnione do wypłaty świadczeń
Pracownikami w rozumieniu ustawy, a więc osobami uprawnionymi do wypłaty świadczeń, są:
1) osoby zatrudnione na umowę o pracę;
2) osoby zatrudnione w oparciu o umowę o pracę nakładczą;
3) osoby wykonujące pracę w oparciu o umowę agencyjną;
4) osoby wykonujące pracę w oparciu o umowę zlecenia;
5) osoby wykonujące pracę w oparciu o umowę o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy o umowie zlecenia.
Upadłość firmy a zaległe pensje – Świadczenia podlegające wypłacie
Wypłacie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych podlegają:
1) wynagrodzenia za pracę;
2) przysługujące pracownikowi na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy:
a) wynagrodzenia za czas niezawinionego przez pracownika przestoju, za czas niewykonywania pracy (zwolnienia od pracy) i za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy;
b) wynagrodzenia za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby;
c) wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego;
d) odprawy pieniężne;
e) ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy;
f) odszkodowanie za skrócenie okresu wypowiedzenia;
g) dodatek wyrównawczy;
3) składki na ubezpieczenia społeczne należne od pracodawcy.
Upadłość firmy a zaległe pensje – Ograniczenia co do okresu zaległego wynagrodzenia
Istnieje jednak istotne ograniczenia możliwości wypłat powyższych świadczeń odnoszące się do okresu, za jaki można ich dochodzić. Co do zasady, pracownik może się domagać zapłaty zaległego wynagrodzenia jedynie, jeżeli ustanie stosunku pracy przypada w czasie nie dłuższym niż 9 miesięcy poprzedzających datę wystąpienia niewypłacalności pracodawcy oraz co najwyżej za okres 3 miesięcy.
Upadłość firmy a zaległe pensje – Ograniczenia co do wysokości zaległych świadczeń
Inne istotne ograniczenie wypłaty omawianych świadczeń to także ograniczenia odnoszące się do ich wysokości. Mianowicie, pracownik może się domagać zapłaty zaległego wynagrodzenia jedynie do łącznej wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za okres jednego miesiąca (obecnie przeciętne zagrodzenie wynosi 3 781,44 zł). Zatem jeżeli pracownik dochodzi wypłaty wynagrodzenia za okres 3 miesięcy, otrzymana przez niego kwota nie może przekroczyć trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (3 781,44 zł x 3 = 11 344,32 zł).
Procedura wypłaty
Wypłata świadczeń może nastąpić na podstawie wniosku pracownika, byłego pracownika lub uprawnionych do renty rodzinnej członków rodziny zmarłego pracownika lub zmarłego byłego pracownika. Wniosek składa się nie wcześniej niż po upływie dwóch tygodni po upływie miesiąca od ogłoszenia upadłości pracodawcy.
Wniosek składa się na formularzu dostępnym na stronie Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych pod adresem:
http://fgsp.gov.pl/UserFiles/wniosek_pusty.pdf
w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach na adres właściwego miejscowo wojewódzkiego urzędu pracy, jako adresata wskazując właściwego miejscowo marszałka województwa (wpisując np. „Marszałek Wojewódzka Wielkopolskiego”). Do wniosku należy załączyć w oryginale lub w uwierzytelnionych kopiach dokumenty, stanowiące dowód na istnienie uprawnienia do wypłaty zaległych pensji, a więc np.:
- świadectwo pracy;
- umowę stanowiącą podstawę świadczonej przez pracownika pracy (umowę o prace, umowę zlecenia);
- pisma od pracodawcy, jego oświadczenia lub wystawione przez niego zaświadczenie, w którym wskazuje on na brak możliwości wypłaty wynagrodzenia, jeżeli pracownik takie pismo otrzymał;
- pisma w sprawie o zapłatę przeciwko pracodawcy, jeżeli taka się przeciwko pracodawcy toczyła, w tym w szczególności pozew, nakaz zapłaty lub wyrok z klauzulą wykonalności;
- pisma od komornika, jeżeli przeciwko pracodawcy toczyło się postępowanie egzekucyjne, w tym w szczególności postanowienie o umorzeniu egzekucji z uwagi na jej bezskuteczność (brak środków pracodawcy).W przypadku uwzględnienia wniosku, wypłata świadczenia następuje bezpośrednio na podany we wniosku rachunek bankowy.
Odmowa wypłaty pensji przez pracodawcę – i co dalej?
W przypadku odmowy wypłaty zaległych pensji z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, należy złożyć do właściwego miejscowo sądu z zakresu prawa pracy pozew o zapłatę wynagrodzenia, jako pozwanego wskazując Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W uzasadnieniu należy opisać całą sytuację, zaś do pozwu należy załączyć wszelkie dokumenty wskazujące na powstanie uprawnienia do domagania się wypłaty z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz odmowną decyzję Funduszu. W przypadku problemów z napisaniem takiego pozwu, nieodzowna może okazać się pomoc profesjonalnego pełnomocnika.
