PRZEDAWNIENIE ODSZKODOWANIA – CO JEŚLI NIE WIADOMO KTO JEST WINIEN SZKODZIE?
Przedawnienie roszczeń jest instytucją prawa cywilnego, która w obrocie prawnym ma bardzo doniosły charakter. Istota przedawnienia polega na tym, że po upływie terminu, określonego w ustawie, ten przeciwko komu kieruje się roszczenie może uchylić się od jego spełnienia. W takiej sytuacji odzyskiwanie odszkodowań staje się utrudnione. Nie jest to jednoznaczne z wygaśnięciem zobowiązania. Po upływie oznaczonego w ustawie terminu, roszczenie nie wygasa, a jedynie jego realizacja będzie miała charakter dobrowolny dla zobowiązanego, gdy podniesie przed sądem zarzut przedawnienia. Sąd cywilny nie uwzględnia z urzędu zarzutu przedawnienia, dlatego ważne jest, aby sprawdzić termin przedawnienia w swojej sprawie i samemu zgłosić to przed sądem.
Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do jej naprawienia (art. 4421§1 k.c.). Chwila ta ma kluczowe znaczenie, ponieważ od powzięcia tej wiadomości liczony jest termin przedawnienia odszkodowania.
Przykładowo, 1 marca 2014r. Firma Hydrauliczna X wykonała wymianę rury sanitarnej, a 1 kwietnia 2014r. powstała szkoda w postaci wybrzuszenia na ścianach mieszkania i pęknięcia płytek w miejscu, gdzie dokonywano wymiany. Istnieje związek przyczynowo – skutkowy pomiędzy wymianą rury, która spowodowała szkodę, ujawnioną dopiero po miesiącu. W tej sytuacji nie ma wątpliwości co do szkody i osoby obowiązanej. Termin trzyletni będzie biegł od 1 kwietnia 2014r. Oznacza to, że do 2 kwietnia 2017r. należy wnieść pozew. Po upływie tej daty nastąpi przedawnienie odszkodowania i Firma Hydrauliczna X, która jest odpowiedzialna za szkodę, będzie mogła w sądzie podnieść zarzut przedawnienia. W sytuacji gdy Firma Hydrauliczna X skorzysta z tego uprawnienia, poszkodowany nie otrzyma odszkodowania, ponieważ Sąd będzie musiał pozew oddalić. Oczywiście, jeżeli Firma Hydrauliczna X nie podniesie zarzutu przedawnienia, Sąd wyda wyrok zasądzający odszkodowanie.
Nie jest koniecznym, aby poszkodowany miał wiadomość w tym samym momencie o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Jeśli o osobie odpowiedzialnej dowie się później, niż o samej szkodzie, wówczas termin przedawnienia rozpocznie bieg w późniejszej dacie.
Przykładowo, w maju 2014r. z mieszkania Kowalskich, pod ich nieobecność ukradziono sprzęt komputerowy. W momencie ujawnienia się szkody, na drugi dzień po przyjeździe do domu Państwa Kowalskich nie jest oczywiste, kto ją spowodował. Zebrany w tej sprawie materiał dowodowy nie pozwala ustalić, kto jest sprawcą przestępstwa. Po 5 latach trwającego w tej sprawie dochodzenia, sprawca zostaje ustalony i prawomocnie skazany. W tej sytuacji, 3 letni termin przedawnienia będzie biegł od tego dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o osobie sprawcy (skazanym).
//Pamiętać jednak trzeba, że…//
Termin ten nie może być dłuższy niż 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Oznacza to, że jeżeli minie 10 lat i 1 dzień od dnia powstania szkody i nadal nie wiadomo, kto jest sprawcą, wówczas następuje trwałe przedawnienie odszkodowania.
